Zware windstoten, hittegolven, wateroverlast, het lijkt erop dat de Al Gore gelijk begint te krijgen. De aarde warmt op, dat is inmiddels wel duidelijk. Tien van de warmste jaren ooit vielen tijdens de laatste 14 jaar. Naar verwachting zal de opwarming van de aarde, ondanks al onze inspanningen nog wel even doorgaan. De gevolgen van deze opwarming zien we zogezegd al, het weer is extremer geworden en hitte- droogte- en neerslagrecords sneuvelen bij bosjes.  

Gelukkig is er ook hoopgevend nieuws. De uitstoot van het broeikasgas CO2 lijkt niet meer te groeien dankzij afspraken die gemaakt zijn in klimaatakkoorden. Alternatieve energie wordt lucratiever, windmolens produceren zes keer zo veel energie als tien jaar geleden en zonnecellen zelfs veertig keer. Shell lobbyt plotseling voor meer windparken en China schrapt kolencentrales. Elektrische auto's zijn al bijna gewoon geworden. Misschien zijn we nog niet te laat.

Maar goed, ondanks al die inspanning gaat de opwarming van de aarde nog wel even door en zou dit dan betekenen dat we in de Wieden te maken kunnen krijgen met woestijnvorming? De kans dat we binnenkort kamelenkaravanen over het Beulakerwied zullen zien trekken is gelukkig klein.

Bij het oprukken van een woestijn zie je vaak dat naast droogte ook intensieve begrazing aan de randen plaatsvindt en zo’n combinatie zorgt dan voor de uitbreiding van het zand. Hoe moeilijk het soms is om een woestijn in stand te houden zien we bij de Loonse en Drunense Duinen waar Natuurmonumenten actief bomen moeten rooien om de “woestijn” in stand te houden.

Toch moeten we in een zo nat gebied als de Wieden wel degelijk beducht zijn voor verdroging. Toen de Noordoostpolder werd drooggelegd heeft men verzuimd tegelijkertijd een randmeer aan te leggen tussen de polder en het vasteland. Door het voortdurend droog pompen van de polder wordt nu ook indirect aan het achterland, waaronder de Wieden, water onttrokken. We lossen dit deficit op door in droge tijden water uit het Vollenhovermeer via het gemaal Stroink de Wieden in te pompen. Daarna moet het water zo goed mogelijk door de sloten en grachten van het veenmoeras worden geleid; net als een menselijk lichaam moet het bloed overal kunnen stromen. Ook moeten we erop letten dat het water wel de juiste kwaliteit heeft, de stuwtjes bij de Vaartsloot zijn hier een goed voorbeeld van.

Je ziet dat het in stand houden van natuurgebieden in Nederland, of het nu om een zandverstuiving of om een veenmoeras gaat, veel inspanning vergt. Natuurbehoud is meer dan het plaatsen van een hek met een bordje verboden toegang artikel 461 erop. Het gevaar van een woestijn in de kop van Overijssel is dan wel klein, maar zonder inspanning zou dit unieke veenmoeras toch zomaar kunnen verdwijnen.

# Safety first

Een pedante kameel sprak na het zien van Al Gore

Die opwarming van de aarde dat zou toch niet moeten

De wereld gaat haast wel lijken op een gaskomfoor

Het wordt me in de Sahara te heet onder de voeten

Nu heb ik gehoord dat binnenkort in de Wieden

De meren zullen veranderen in een grijs craquelé

Dat gebied heeft me dus qua droogte veel moois te bieden

Maar ik neem voor de zekerheid toch wel een badmutsje mee

Toean Tjebok